path: root/2.md

---
title: GIT — EITB 2022
subtitle: Erabilera aurreratua
license: CC-BY-SA 4.0
author: Ekaitz Zarraga - ElenQ Technology
links-as-notes: true
lang: basque
polyglossia-lang:
    name: basque
how-to: pandoc -f markdown+smart -t beamer % -o pdf/2.pdf --pdf-engine=xelatex --template=./template.tex
...

## Lizentzia

- CC-BY-SA 4.0
- Dokumentu honen edukiak eta irudiak [**Pro Git (Scott Chacon, Ben
  Straub)**](https://git-scm.com/book/en/v2) liburutik atera dira.

# Git zerbitzarian

## Git zerbitzarian: sarrera

Lankideen artean kodea partekatzeko zerbitzari bat izatea ideia ona da: beti
dago eskuragarri, kudeaketa sinplifikatzen du, etab.

Zerbitzarietan *bare repository*-ak erabiltzen dira. Hauek ez dute *working
directory*-rik. `.git` direktorioan dagoena bakarrik dute.

- `git init --bare` *bare repository* bat eratzeko.

## Protokoloak

Protokolo ezberdinak erabili daitezke repositorioen arteko komunikazioa
egiteko:

- **Local**: beste fitxategi batean dagoen repositorioa. `git clone
  /path/to/file`-en bitartez klonatu daiteke.
- **HTTP**: *smart* edo *dumb* moduak ditu. *Smart*-ek baimenak kudeatu ditzake.
  *Dumb*-ek fitxategiak eman baino ez du egiten.
- **SSH**: Askotan erabiltzen da. Erabiltzaile bat behar du.  
  `git clone ssh://[<user>@]<host>/<project>.git` erabiliz. SCP-ren modu
  laburra erabili daiteke: `[<user>@]<host>:<project>.git`.
- **Git**: SSH-ren antzekoa da baina autentikazio barik.

## Protokoloak — Adibide bat

Nire [zerbitzaria](https://git.elenq.tech/):

- Web bitartez proiektuak aztertu daitezke. `cgit` erabiltzen du. Beste aukera
  batzuk daude: `gitweb` adibidez, Git-ekin datorrena.
- Proiektu publikoak Git-en bitartez zerbitzatzen dira edonork kopiatu ahal
  izateko.
- Idazteko baimena SSH-ren bitartez zerbitzatzen da, baimena kontrolatu ahal
  izateko.

*Liburuan azaltzen da gauza hauek nola muntatu.*


# Git workflowak

## Workflow zentralizatua

Git-en izaera banatuak *workflow* ezberdin asko ahalbidetzen ditu baina gaur
egun *workflow zentralizatua* erabiltzen da gehien, Web zerbitzu integratuen
arrakastagatik (Github, Gitlab, Gitea...) non tiketak eta kodea kudeatzeko
aukera dagoen.

![Bezero guztiak zerbitzariarekin sinkronizatzen dira](img/centralized_workflow.png){ height=140px }

## Email-en bitartez

Software libre proiektu asko oraindik emailean oinarritzen dira aldaketak
proposatzeko.

- `git format-patch <commit-selektorea>` aukeratutako commitak patch
  fitxategietan idazteko
- `git send-email <patch-fitxategiak>` patch-ak emailez bidaltzeko
  (konfigurazioa behar du)
- `git am <patch-fitxategiak>` jasotako patch-ak proiektuan commiteatzeko
- `git apply <patch-fitxategiak>` jasotako patch-ak aldaketa moduan aplikatzeko


# Git tresna aurreratuak

## Commit selektoreak

Giten komando askok commit askotan aplikatu daitezke. Gitek commit selektore
ezberdinak aplikatzea ahalbidetzen du commitak aukeratzeko.

- `git show <commit-selektorea>` aukeratutako objektuak erakusteko


## Commit selektoreak — I

- **SHA-1 hasha**: commit identifikadorea bera erabili daiteke selektore moduan.
  Oso luzeak direnez, hasierako karaktereak bakarrik erabili daitezke anbiguoak
  ez badira. `git log --abbrev-commit` commit id-aren laburpena egiten du.

- **Adarren burua**: adarraren izena erabiltzean, adarraren buruaren commita
  aukeratzen da: `git show <adarra>`. Adarraren buruaren commit id-a
  ateratzeko: `git rev-parse <adarra>`.

- **Reflog-a**: Reflog-a repositorioaren egoera gordetzen du historiko baten
  modura. Reflog-aren sarreren izenak erabili daitezke commit selektore moduan.
  Gainera denbora erabili daiteke: `HEAD@{yesterday}`.

    - `git reflog` reflog-aren sarrerak erakusteko

## Commit selektoreak — II

- **Gurasoak**: aukeratutako commiten gurasoak eta aitzindariak lortu daitezke:

    - Txapela (`^`) erabiliz aukeratutako commitaren gurasoak lortu daitezke.
      Adibidez: `git show HEAD^`. Merge commitetan (guraso asko dituztenak)
      gurasoen artean aukeratzeko `^` eta gero gurasoaren zenbakia jarri
      daiteke guraso konkretua lortzeko.
    - Tildea (`~`) erabiliz aitzindariak lortu daitezke. Zenbaki bat gehituta
      aurreko aitzindaria lortu daiteke. Adibidez `git show HEAD~2`: aurreko
      commitaren aurrekoa lortu.

## Commit selektoreak — III

- **Commit tartea**: bi commiten arteko tartea lortzeko: `..`  
  Adarrekin ere egin daiteke, adar batetik besteraren burura ailegatzeko behar
  diren commitak lortzeko:  
  ![](img/double-dot.png){width=350px}  
  - `git log master..experiment` => D C  
  - `git log experiment..master` => F E
  
## Commit selektoreak — IV

- **Puntu tripleak**: bi adarretatik ailegatu ahal diren commitak, baina
  amankomunean ez daudenak:
  ![](img/double-dot.png){width=350px}  
  - `git log master...experiment` => F E D C  
  - Zein adarretik datozen ikusteko `--left-right`:
    ```
    git log master...experiment --left-right
    < F
    < E
    > D
    > C
    ```

## Commit selektoreak — V

- **Puntu multipleak**: eskaera konplexuagoak egiteko `^` (aurretik) edo
  `--not` erabili daiteke, adar horren commitak baztertzeko:
  - Hurrengo komandoak baliokideak dira:
    ```
    git log refA..refB
    git log ^refA refB
    git log refB --not refA
    ```
  - Hurrengo komandoek `refA`tik eta `refB`tik lortu daitezkeen commitak
    hartzen dituzte, `refC`tik lortu daitezkeenak baztertuz:
    ```
    git log refA refB ^refC
    git log refA refB --not refC
    ```

## Staging interaktiboa

- `git add --interactive | -i` stage-a modu interaktiboan kudeatzeko
- `git add --patch | -p` gehituko diren aldaketak modu interaktiboan
  aukeratzeko. Blokez bloke

*Komando askotan erabili daitezken aukerak dira hauek.  
Oso erabilgarriak dira.*

## Stash-a

Aldaketak gordetzeko zaku bat da *stash*a. Trakeatu gabeko aldaketak bertan
sartu daitezke repositoria aldatu/berriztu/mergeatu eta gero aldaketak berriro
adar berdinean edo beste batean ateratzeko.

- `git stash [push]` direktorioa garbitu eta aldaketak *stash*era sartzeko
- `git stash list` *stash*aren sarrerak ikusteko
- `git stash apply [<stash-sarrera>]` aukeratutako *stash* sarrera (defektuz
  azkena) aplikatzen dio *working directory*ari.
- `git stash drop [<stash-sarrera>]` aukeratutako *stash* sarrera ezabatzeko
- `git stash pop` = `git stash apply` + `git stash drop`

*Push* eta *pop* izenak erabiltzen dira *stash*a LIFO ilara edo stack baten
moduan kudeatzen delako. *Gainetik gehitu eta gainetik atera*

## Stash-a — Aukera interesgarriak

- `git stash apply --index` egitean *staging area*ra bidaltzen dira *stash*ean
  *staging area*an zeuden fitxategiak. Defektuz ez dira *stage*era bidaltzen.
- `git stash --keep-index` indexatutako (*stage*a) fitxategiak ez dira
  *stash*era gehitzen, eta *stage*ean mantentzen dira.
- `git stash --include-untracked|-u` trackeatuta ez dauden fitxategiak ere
  *stash*eatzeratzeko.
- `git stash --all|-a` baztertutako fitxategiak (`.gitignore`) ere *stash*era
  gehitzeko
- `git stash --patch|-p` *stash*eratzeratzeko aldaketak modu interaktiboan
  aukeratzeko
- `git stash branch <adar-izena> [<stash-sarrera>]` adar berri bat sortu eta
  bertan aukeratutako *stash*a aplikatu. Dena ondo badoa *stash*a garbitzen du
  bukatzerakoan.

## Direktorioa garbitzeko

- `git stash --all` egitea direktorio osoa garbitzen du, hau da, trackeatuta ez
  dauden fitxategiak eta aldaketak *stash*earatzen ditu.
- `git clean` egiten antzeko efektu bat lortu daiteke *stash*a erabili gabe,
  zuzenean aldaketak eta fitxategiak ezabatuz.
    - `-f` (*force*) beharrezkoa da (defektuz, aukera bat dago desaktibatzeko)
    nahi gabe ez egiteko

> KONTUZ: `git clean --dry-run|-n` erabili badaezpada, zer egingo duen ikusteko
> benetan exekutatu baino lehen.

## Sinadurak

Commit faltsuak ekiditeko, commitak sinatu daitezke GPG-ren bitartez.

> GPG (Gnu Privacy Guard), PGP-ren (Pretty Good Privacy) inplementazio bat da.

`user.signkey` konfiguratu behar da.

- `git commit -S` commitak sinatzeko
- `git tag -s` tagak sinatzeko
- `git merge --verify-signatures` sinadurak baieztatzeko mergetan
- `git tag -v` tag-en sinadurak baieztatzeko

Sinadurak erabiltzen badira, proiektu kide guztiek commitak sinatu behar
dituzte.

## Bilaketak

- `git grep` espresio erregularren bitartez bilaketak egiteko. `grep`
  komandoarekin alderatuta azkarragoa da eta historikoan eta indexean bilatzen
  du.
- `git log` logetan bilatzeko funtzio oso interesgarriak daude:
    - `-S` *pikeaxe* funtzioa
    - `-L` lerroen eboluzioa edo funtzioaren eboluzioa erakusten du

## Historia berridazten

- `git commit --amend` mini-rebase baten eragina dauka
- `git rebase -i|--interactive <commit>` aukeratutako commitera ailegatzeko
  behar diren commitak aldatu.  
  Editorearen bitartez commit bakoitzarekin zer egin behar duen adierazi ahal
  zaio: commitak batu, aukeratu, mezua berridatzi, editatu... Aukera batzuek
  prozesua gelditzen dute. `git rebase --continue` egiten aurrera jarraitzen
  da, edo `--abort` egiten prozesua ezeztatzen da. Komandoak berak oso ondo
  azaltzen du nola egin.

> KONTUZ: N+1 commit aldatu emaitza gutxienez commit bat behar duelako

- `git filter-branch` eta antzeko tresnek aldaketa sakonak egin ditzakete.
  Adibidez, fitxategi bat commit *guztietatik* kendu.

## Reset eta checkout sakonki — I

Reset eta Checkout ulertzeko Giten fitxategien egoerak eta haien arteko
trantsizioak ondo ulertu behar dira. Hiru egoera posible daude:

1. HEAD: repositorioaren azkeneko commitaren snapshota
2. Index: *staging area*, hurrengo commitaren proposamena
3. Working Directory: Aldaketak egiten ditugun lekua

![Egoren arteko trantsizioak](img/reset-workflow.png){height=150px}

## Reset eta checkout sakonki — II

- `git reset`-ek hiru modu ditu:
    - `--soft`: HEAD-ak apuntatzen duen adarra mugitu
    - `--mixed`: `--soft` + egoera indexera pasatu
    - `--hard`: `--mixed` + egoera *working directory*ra pasatu, bertako
      aldaketak zapalduz


## Reset eta checkout sakonki — III

Grafikoki aztertuz. Repositorio hutsarekin hasita:

![&nbsp;](img/reset-ex1.png)

## Reset eta checkout sakonki — IV

Fitxategi bat *indexera* gehitu:

![&nbsp;](img/reset-ex2.png)

## Reset eta checkout sakonki — V

Fitxategia repositorioan idatzi:

![&nbsp;](img/reset-ex3.png)

## Reset eta checkout sakonki — VI

Fitxategia aldatu:

![&nbsp;](img/reset-ex4.png)

## Reset eta checkout sakonki — VII

Egoera *indexera* bidali:

![&nbsp;](img/reset-ex5.png)

## Reset eta checkout sakonki — VIII

Commit berria gehitu:

![&nbsp;](img/reset-ex6.png)

## Reset eta checkout sakonki — IX

Beste commit bat gehituta:

![&nbsp;](img/reset-start.png)

## Reset eta checkout sakonki — IX

`--soft`:

![&nbsp;](img/reset-soft.png)

## Reset eta checkout sakonki — X

`--mixed` (defektuz egiten da):

![&nbsp;](img/reset-mixed.png)

## Reset eta checkout sakonki — XI

`--hard`:

![&nbsp;](img/reset-hard.png)

## Reset eta checkout sakonki — XII

Hiru aukeraz aparte, `git reset`-i fitxategi bat sartu ahal zaio.

Kasu horretan, lehenengo pausua (HEAD-a mugitzea) ezin da burutu[^head] baina
hurrengo pausuak arazo barik egin daitezke. Horrek funtzionamendu
interesgarriak ahalbidetzen ditu.

- `git reset <fitxategia>` egiten denean, benetan  
  `git reset --mixed HEAD <fitxategia>` egiten da.  
  1. ~~HEAD-a mugitu~~
  2. Egoera indexean jarri
  
  Hau da: **Fitxategia indexetik atera**

[^head]: HEADa ezin da erdizka mugitu, edo repositorio osorako mugitzen da edo
  ez da mugitzen. 

## Reset eta checkout sakonki — XIII

Grafikoki:

![&nbsp;](img/reset-path1.png)


## Reset eta checkout sakonki — XIV

Adibide konplexuago bat: `git reset <commit> -- <file>`

1. HEAD-a ezin da mugitu
2. `<file>`-k `<commit>`-en daukan egoera indexera sartzen da (`--mixed`).

![&nbsp;](img/reset-path3.png){height=220px}


## Reset eta checkout sakonki — XV

Ikusitakoa *squash* (commit batzuk bakarrean batu) egiteko erabili
daiteke[^rebase-interactive].

- `git reset --soft HEAD~<N>` egitean HEADa atzera eraman daiteke, indexean
  aldaketak mantenduz. `git commit` eginda, aldaketak repositorioan idatzi
  daitezke, denak **commit bakarrean**.

[^rebase-interactive]: Beste aukera `git rebase --interactive|-i` erabiltzea da

## Reset eta checkout sakonki — XVI

Grafikoki:

![&nbsp;](img/reset-squash-r1.png)

## Reset eta checkout sakonki — XVII

HEADa mugitu aldaketak indexean mantenduz:

![&nbsp;](img/reset-squash-r2.png)

## Reset eta checkout sakonki — XIX

Commit berria sartu aldaketa guztiekin batera eginda

![&nbsp;](img/reset-squash-r3.png)

## Reset eta checkout sakonki — XX

`checkout` eta `reset` antzekoak dira, baina ez dira berdinak:

- `git checkout`-ek ez du HEADa eraldatzen. HEAD erreferentzia non apuntatzen
  duen aldatzen du, ez du azpian dagoen adarra aldatzen.

- `git checkout <branch>` eta `git reset --hard <branch>` ia berdinak dira
  baina `checkout`ek ez ditu aldaketak zuzenean zapaltzen.

- `git checkout <fitxategia>` fitxategian zeuden aldaketak **zapaltzen ditu**
  *working directory*an, `git reset --hard`en antzera. KONTUZ

Bietan `--patch` erabili daiteke zatika egiteko.


## Reset eta checkout sakonki — XXI

`git checkout` vs `git reset`en efektua HEADan:

![&nbsp;](img/reset-checkout.png)



## Merge aurreratuak — I